Bàn tay nặn bột" là mô hình giáo dục t­ương đối mới mẻ trên thế giới. Phương pháp giáo dục mới này có nguồn gốc từ nước ngoài. Chương trình tập trung phát triển khả năng nhận thức của học sinh một cách khoa học nhất, giúp các em nắm bắt kiến thức bằng cách tự đặt mình vào tình huống thực tế, từ đó khám phá ra bản chất vấn đề. Trí óc trẻ thơ luôn tìm thấy tò mòtr­ước những hiện tượng mới mẻ của cuộc sống xung quanh, bởi vậy các em luôn sẵn sàng bật ra những câu hỏi Tại sao?

Vai trò của giáo viên ở phương pháp này không phải là truyền thụ kiến thức dưới dạng thuyết trình, trình bày mà giúp các em xây dựng kiến thức bằng cách thầy - trò cùng hành động.

Với phương pháp học trên, các em học sinh phải tư duy ngay từ khi cô giáo nêu tên bài và đặt ra các câu hỏi xoay quanh chủ đề của tiết học. Bởi trong phương pháp "Bàn tay nặn bột" yêu cầu đặt ra đối với giáo viên là tạo tình huống để học sinh phát hiện ra vấn đề trong bài học. Qua đó, tạo cho học sinh có thói quen phát hiện và giải quyết vấn đề. Sách giáo khoa và cô giáo chỉ có vai trò định hướng và đối chiếu với kết quả mà các em tự tìm hiểu, thảo luận, làm thí nghiệm và rút ra kết luận.

Đây là phương pháp tạo cho học sinh tích cực, chủ động trong học tập. Học sinh phải tự làm các thực nghiệm để tiếp thu các kiến thức khoa học. Các em tiếp cận tri thức khoa học như một quá trình nghiên cứu của chính bản thân. Đó là một ph­ơng pháp dạy học tích cực dựa trên thí nghiệm, nghiên cứu, áp dụng cho việc giảng dạy các môn khoa học tự nhiên, ph­ơng pháp này đặt HS làm trung tâm của quá trình nhận thức, các em tự tìm câu trả lời cho những vấn đề đ­ược đặt ra trong cuộc sống thông qua tiến hành thí nghiệm, quan sát, nghiên cứu tài liệu hay điều tra...Ưu điểm của ph­ơng pháp này là ngoài sạy kiến thức, GV còn dạy học sinh cách tự học, tự khám phá, tìm hiểu, nghiên cứu cuộc sống xung quanh.

Môn TN&XH giúp HS có một số kiến thức cơ bản ban đầu về con người và sức khoẻ, về một số sự vật, hiện tượng đơn giản trong TN&XH chú trọng đến việc hình thành và phát triển các kĩ năng trong học tập như: quan sát, nêu nhận xét, thắc mắc, đặt câu hỏi và diễn đạt hiểu biết của bản thân về các sự vật, hiện tượng đơn giản trong TN&XH; đặc biệt môn học giúp HS xây dựng các quy tắc giữ vệ sinh, an toàn cho bản thân, gia đình và cộng đồng, yêu gia đình, quê hương, trường học và có thái độ thân thiện với thiên nhiên. Do đó môn TNXH môn học phù hợp để GV có thể áp dụng phương pháp dạy học "Bàn tay nặn bột".

            Mục tiêu của phương pháp BTNB là tạo nên tính tỉ mỉ, ham muốn khám phá và say mê khoa học của học sinh. Ngoài việc chú trọng đến kiến thức khoa học, phương pháp BTNB còn chú ý nhiều đến việc rèn luyện kỹ năng diễn đạt thông qua ngôn ngữ nói, điều hành làm việc nhóm, trao đổi và khả năng viết cho học sinh. Phương pháp BTNB luôn coi HS lam trung tâm của quá trình nhận thức, chính các em là ng­ời tìm ra câu trả lời và lĩnh hội kiến thức d­ới sự giúp đỡ của GV.

Để thực hiện có hiệu quả việc áp dụng ph­ơng pháp BTNB trong quá trình dạy học môn TNXH và môn Khoa học đó là một vấn đề mới và khó đối với mỗi giáo viên. Vậy được sự chỉ đạo của BGH nhà trường, Tổ 1 + 2 + 3 xây dựng và thực hiện chuyên đề: áp dụng PP BTNB vào các môn TNXH, xây dựng một tiết dạy mẫu của chuyên đề với mục đích:

1. Đối với giáo viên: 
- Thống nhất được phương pháp dạy học môn Tự nhiên và xó hội,áp dụng phương pháp dạy học "Bàn tay nặn bột".

- Giúp giáo viên vận dụng đổi mới phương pháp dạy học linh hoạt, sáng tạo trong một số tiết học của môn TNXH .
2. Đối với học sinh:
- Trang bị cho học sinh các kiến thức về tự nhiên và xã hội, khoa học. Học sinh biết lắng nghe, phản hồi, tìm kiếm, xử lý thông tin về cuộc sống xung quanh, công việc và các ngành nghề của người dân ở các vùng miền khác nhau, giúp các em giải thích các hiện tượng, các vấn đề bằng cách tự mình tiến hành nghiên cứu qua thực nghiệm.
- GDHS cú ý thức bảo vệ môi trường, yêu quýngười lao động, hăng say tìm hiểu và học tập....

* Các bước của một tiến trình tìm tòi khám phá( gồm 6 bước):

B1: Chọn lựa tình huống khởi đầu (Các thông số giúp cho GV chọn lựa tình huống này dựa vào mục tiêu do chương trình đề ra)

B2: Việc phát biểu các câu hỏi của học sinh

B3: Xây dựng các giả thuyết và thiết kế sự tìm tòi nghiên cứu cần tiến hành để chứng minh hay loại bỏ các giả thuyết đó

B4_ Sự tìm tòi nghiên cứu do học sinh tiến hành

B5_Lĩnh hội và hệ thống hóa (cấu trúc) các kiến thức

B6_Vận dụng trong trường hợp có thể các kiến thức để:

Trên đây là bài dạy minh hoạ của chuyên đề áp dụng ph­ơng pháp ‘‘Bàn tay nặn bột’’ vào môn Tự nhiên xã hội. Như­ng không nhất thiết GV cứ áp đặt theo cách dạy này cho học sinh của lớp mình mà GV cần lựa chọn linh hoạt cách xây dựng tiết dạy cho phù hợp với đối t­ợng học sinh lớp mình.

- Dạy học áp dụng phư­ơng pháp bàn tay nặn bột vào môn Tự nhiên xã hội, Khoa học là một công việc đòi hỏi ng­ời GV phải có kiến thức, hiểu biết, lòng nhiệt tình và yêu công việc, yêu nghề mến trẻ, có tâm huyết với nghề.

- GV cần nghiên cứu kĩ bài dạy, chuẩn bị đồ dùng chu đáo,  GV phải chủ động về kiến thức cần truyền thụ cho HS để lựa chọn và sử dụng phối hợp các PP/kỹ thuật dạy học phù hợp.